"Air Squadron"
olie op doek h93 x b133cm, januari 2006 |
Weer een schilderij met beweging erin. Dit schilderij is een combinatie van elementen uit twee verschillende foto's. Op de ene foto rennen piloten naar hun vliegtuigen en op de andere foto’s staan een aantal vliegtuigen. De foto van de rennende piloten is waarschijnlijk in de Tweede Wereldoorlog gemaakt, en de andere van de vliegtuigen is eerder van aan het begin van de 20e eeuw. Hoewel de twee dus niet bij elkaar passen qua tijd vormen ze wel een visueel mooi geheel. Historici zullen misschien ongerijmdheden kunnen aanwijzen, maar de gewone kijker zal daar niet mee zitten.
Ik heb de rennende figuren met stift op doorzichtig folie overgetrokken, herplaatst en soms gespiegeld, zodat ze voor een mooie vlakvulling zorgden. Daarna heb ik de vliegtuigen erbij getekend. Dit alles heb ik via carbonpapier op papier gezet en gerasterd. Daarna heb ik datzelfde raster vergroot op doek aangebracht en met verf ingevuld.
"The Odd Couple"
olie op doek h83 x b113cm, februari 2006 |
Uit een foto van het Amsterdams Synagogezaal Koor tijdens de pauze van een optreden haalde ik de man met hoge hoed, draaide hem in spiegelbeeld en gaf hem een flesje bier in handen. De vrouw naast hem verzon ik er zelf bij. Opnieuw probeerde ik een spanningsveld op te roepen tussen de twee geportretteerde personen, zoals ik dat eerder ook al deed in "Anyone for a Drink?" Wat denkt zij eigenlijk van de situatie en interesseert hem dat?
"Everything under Control"
olie op doek h73 x b93cm, maart 2006 |
Mannen met hoeden heb ik al erg vaak geschilderd, en elke keer als ik ze op foto's tegenkom knip ik ze uit. Met figuren uit drie verschillende foto's heb ik dit tafereel gecomponeerd. De linker komt uit een foto van Parijs dat tijdens de Tweede Wereldoorlog bezet is, de middelste uit een film (welke weet ik niet meer), en de rechter is een foto uit 1922 van literator Eddy du Perron.
Dit is een jaren 30 tafereel van een soort persconferentie door CIA of FBI agenten die de burgerbevolking bezweren dat alles nu in orde is. De situatie wordt wel vaker mooier voorgesteld op persconferenties, en dat werkelijkheid en waarheid ook hier niet per se overeenkomen wordt gesuggereerd door het geheimzinnige gefluister van de linker (=sinistere (Lat.)) figuur. Wat zou hij zeggen wat wij niet mogen horen? En wat zou hij weten wat wij al helemaal niet mogen weten?
"China: the Lost World"
olie op doek h83 x b103cm, april 2006 |
Gebaseerd op een foto uit een advertentie voor de Messe Frankfurt. China verandert rap van Maoïstische heilstaat in kapitalistische maatschappij. Het oude China wordt letterlijk en figuurlijk gesloopt in een ongelooflijk tempo, en we mogen blij zijn als iconen die voor ons China vertegenwoordigen over een paar jaar nog bestaan.
Links staan tekens aan de wand, en ze zijn niet betekenisloos. In de vier regels, verticaal te lezen van rechtsboven naar linksonder, staat:
Het licht vervaagt snel
De oude wereld is aan het verdwijnen
Geld verdienen is goed nu, zegt men
Hoe zullen we morgen tevreden kunnen zijn?
De regels zijn vertaald in klassieke Chinese karakters door Jos Hu, collega aan de Hogeschool Zuyd. Sinds de jaren 50 wordt vereenvoudigd Chinees schrift gebruikt in China. In Singapore sinds de jaren 80. In Taiwan en Hongkong worden nog steeds de niet-vereenvoudigde karakters gebruikt. Sinds het begin van de vorige eeuw wordt Chinees horizontaal, van links naar rechts geschreven (zie verder www.geledraak.nl). Het ingewikkeldere, verticale Chinese schrift dat ik hier heb gekozen geeft de tekst een meer klassiek en tijdloos karakter. De regels konden al honderden jaren eerder opgeschreven zijn.
"Fame, please"
olie op doek h103 x b83cm, oktober 2006 |
Niets zo irritant als een spreuk aan de wand, denk ik wel eens. Bij het vorige schilderij ging het nog om een tekst die voor de meesten onleesbaar is en bijna niet opvalt, maar hier is er geen ontkomen aan. De spreuk schreeuwt om aandacht, en verwoordt de droom van de maker om ooit als kunstenaar ontdekt te worden en beroemd te zijn. Is graffiti kunst of niet? Volgens mij kan het dat absoluut zijn, want er zit fantastisch werk tussen. Alleen deze spreuk van deze spuiter niet echt. Hier gaat de graffiti kunstenaar schuil achter een capuchon en kijkt hij verschrikt en bezorgd i.p.v. trots nu hij betrapt is tijdens zijn waarschijnlijk illegale werk.
"Mary-Rose"
olie op doek h83 x b103cm, oktober 2006 |
Enigszins verdwaasd vanwege ouderdom of hardhorigheid kijkt Mary-Rose naar wat zich buiten beeld op haar erf afspeelt. 'Denk nu niet dat ik niks in de gaten heb'. De kleding en de melkbus geven aan dat we in een agrarische omgeving zijn. De figuur komt van een foto die, voor zover ik nog kan nagaan, waarschijnlijk in Mexico is genomen van een broer en zus bij een schuur. Ik vond dat ik dit schilderij naar haar moest noemen, maar hoe moest ik haar noemen? Sommigen suggereerden 'Juliana', naar onze ex-vorstin, maar ik koos voor Mary-Rose, een ouderwetse naam die goed past in de Amerikaanse Bible Belt, waar traditionele normen en waarden in de gezichten van de mensen gegrift staan. Zo zie ik haar.
"What's the point of talking?"
olie op doek h84 x b104cm, november 2006 |
De linker persoon komt uit een foto van Ara Güler. Op die foto maakt hij deel uit van een groepje van drie mannen die ergens over praten, maar hier heb ik hem als het ware losgeknipt en afgewend van degene die naast hem zit. De rechterpersoon is geïnspireerd op een artikel in het Volkskrant magazine met foto's van Chinezen die een middagdutje doen. Chinezen hebben blijkbaar de merkwaardige gewoonte om overdag, ook tijdens hun werk, in slaap te sukkelen maar onmiddellijk weer bij hun positieven te zijn zodra dat nodig is.
Het onderwerp is hier gebrek aan of overbodigheid van communicatie. Als alles al gezegd is, is aanwezigheid al genoeg. Waarom praten als rondkijken of de ogen sluiten ook lijkt te volstaan? Een erg statisch plaatje, dat duidelijk aangeeft dat deze heren even uitgepraat zijn. De rechter gaat daar op het oog relaxed mee om, maar de linker zit aan zijn vingers te pulken. Toch niet alles koek en ei?
"Hmmm, you don't say..."
olie op doek h68 x b103cm, december 2006 |
Dit is het andere deel van de foto van Ara Güler. Plak rechts van deze mannen in gedachten de linkerfiguur uit What's the point of talking? en je weet hoe de foto eruit zag. Deze twee mannen zijn duidelijk wel in gesprek. De man met de alpinopet luistert aandachtig naar wat de man met de hoed uitlegt. Door de theatrale belichting van links en de decorachtige omlijsting van het tafereel lijkt het wel een toneelstukje voor twee heren.