"Self-portrait no.1",
"Self-portrait no.2"
beide olie op MDFplaat h57,5 x b77,5cm, januari 2000 |
Zoveel artiesten hebben zelfportretten gemaakt, dus waarom ik niet? Ik heb
er twee gemaakt: een blauw hoofd over geel, en een geel hoofd over blauw.
Ik heb een paar dingen gedaan die ik al eerder had geprobeerd en ik heb nog
wat toegevoegd. Ik heb lamellen voor de achtergrond gekozen (zie
"Sic Transit Gloria Mundi" 1997),
en ik heb ook crêpeband willekeurig geplakt
waar mijn gezicht zou komen, zodat de achtergrond er weer door zou komen
als het crêpeband eraf gehaald zou worden. Voordat ik aan de gezichten
begon heb ik de brede lijst om de MDF plaat gezet, zodat de lijst deel kon
uitmaken van het schilderij. Ik heb verschillende "gefrustreerde"
tekeningen (zie "Et Tu Brute?" 1998)
van mijn gezicht gemaakt en ze op het doek gekopieerd over de ruwe verfplekken die ik er al opgezet had. In
"Silence of the Hams" (1998) is de
hele lijst deel van de afbeelding, maar hier ben ik het alleen die over de
lijst heen gaat. Tja, blijkbaar ben ik te groot voor mijn kader.
"Long Lost but Invaluable"
olie op doek h74 x b89cm, februari 2000 |
Een innemende teddybeer die het onvermijdelijke verlies van de jeugd en het
verstrijken van tijd in het algemeen symboliseert. Oude en haveloze
teddyberen gaan tegenwoordig voor hoge prijzen van de hand op veilingen,
maar het is hun emotionele waarde die ze van onschatbare waarde maakt. De
factor tijd wordt weergegeven door de cijfers 12 (I) en 6 van een klok, een
reeks streepjes (als seconden die wegtikken) en een zonnewijzer.
"Bickering Almonds"
olie op doek h54 x b64cm, februari 2000 |
Ik was wat aan het schetsen met houtskool en in een tekening met
amandelvormen ontdekte ik plotseling twee gezichten. Net als bij
gefrustreerde tekeningen werkt het de ene keer wel en de andere keer is het
rotzooi. Je kunt hier niks afdwingen. De houtskool tekening heb ik gewoon
uitgewerkt in olieverf in een experiment met de complementaire kleuren geel
en paars totdat ik het zelf aangenaam vond om naar te kijken.
"The Court Fools Have Had Their Day"
olie op hardboard h66 x b81cm, maart 2000 |
Twee narrenkappen vertellen het verhaal van hofnarren in het Engeland uit
de Middeleeuwen. Narren kwamen veel voor aan de Britse hoven (en bij de
adel) van de 11e eeuw (mc) tot de 17e eeuw (mdcc). De eerste was Rahère bij
Hendrik I (1100-1135) en de laatste was Muckle John bij Charles I
(1625-1649). Rahère staat links afgebeeld in het geel met een
geboortesymbool erbij, en de laatste hofnar staat rechts in het paars met
een doodssymbool erbij. Het schilderij valt van links naar rechts te
"lezen", van de vrolijke, zonnige periode naar de donkere periode van
verval en beëindiging.
"Floor Plans with High Hats"
olie op doek h84 x b104cm, maart 2000 |
Een architecturaal onderwerp. De rechthoekige vormen kunnen plattegronden
van huizen zijn, waarbij de kleine vierkantjes in de hoeken bestrating
voorstellen. Tegelijkertijd kunnen ze een rij van zes gezichten voorstellen
allemaal met hoge rode hoeden. Bij alle bouwprojecten zijn het de hoge
heren die aan de touwtjes trekken. Met hun gesloten ogen lijken ze zich
niet bewust van elkaar en van wat er om hun heen gebeurt, maar aangezien ze
voortdurend met elkaar omgaan en zwaar erbij betrokken zijn bedriegt de
schijn.
"Still Life (male)"
olie op doek op hardboard (voorpaneel) h40 x b30cm en op MDFplaat (achterpaneel) h45,5 x b36cm, april 2000 |
Ik heb een stukje doek dat ik over had op hardboard gelijmd en er ruwweg
een oude man op geschilderd wiens leven meer achter dan voor hem lag. De
sfeer ademt verstilling en overpeinzing. Toen heb ik vier latjes erachter
gelijmd en daar weer achter een MDFplaat als passe-partout. Maar in plaats
van het passe-partout neutraal in één kleur te schilderen heb ik op dit
achterpaneel figuren uit het voorbije leven van de man op gezet. Op die
manier lag zijn leven dan ook letterlijk achter hem.
"Still Life (female)"
olie op doek op hardboard (voorpaneel) h46,5 x b30cm en op MDFplaat (achterpaneel) h52,5 x b36cm, april 2000 |
Waar een man is wiens leven verstild is geraakt, daar moet ook een vrouw
zijn, en dit is die vrouw. Hier zitten overigens bij de figuren op het
achterpaneel voornamelijk mannen en drie heel jonge kinderen, terwijl bij
de man meer dames en geen enkel kind voorkomen. Stof tot nadenken.
"Strike in Freeze-frame"
olie op doek h84 x b104cm, mei 2000 |
De vrolijke kleuren van de achtergrond passen mooi bij geluk in het spel.
Het is een spelmoment uit Canadees five-pin bowling, herhaald (de R) voor
de televisiekijker en stilgezet in de tijd. De pijlen tonen de botsing en
de baan van de bal. Het kleurrijke beeld herinnert vaag aan
"Chess Move"
(1999), maar hier komt de achtergrond door de kegels heen, en bovendien
hoopt de bowler dat de kegels omvallen terwijl de schaakspeler net zijn
best doet om zijn pionnen voor omvallen te behoeden.
"Three Lesser Goddesses"
olie op hardboard h58 x b76,5cm, juni 2000 |
In een houtskool schets met organische lijnen en ronde en elliptische
vormen heb ik sommige vormen benadrukt en andere uitgewist totdat ik drie
vrouwelijke figuren overhad. In olie op hardboard overgezet heb ik
verschillende kleurcombinaties uitgeprobeerd en een blauw en groene
achtergrond gevonden die het meest kalmerend is. Opnieuw heb ik de
achtergrond gedeeltelijk over de lijst heen geschilderd om de organische
aard ervan te benadrukken. Achteraf bekeken had ik misschien voor dik MDF
moeten kiezen dat ik naderhand in organische lijnen had kunnen figuurzagen
om te voorkomen dat ik weer een rechthoekig schilderij kreeg. De godinnen
zijn heidense godheden van het water of bos, of je kunt denken aan sirenen
die betoverde zeelieden lokken. Waarom "lesser"? Omdat ze nou niet echt
klassieke schoonheden zijn en dus nauwelijks eersterangs. Toch bevalt me
een "klassieke" associatie meer dan, laten we zeggen, de associatie met een
partijtje tennis op de nudistenclub.
"Nobby the Bouncer"
olie op papier h36 x w32cm, september 2000 |
Het papier wordt in tweeën gedeeld door de contouren van het hoofd van een
uitsmijter. De ruwe en turbulente penseelstreken in het brute hoofd vormen
een scherp contrast met de rustgevende groene achtergrond. Het hoofd op
zich heeft iets van "wat mot je van me?", maar de gezichtsuitdrukking is
ook wat zwaarmoedig alsof er net iets treurigs is gebeurd.
"Beagle"
olie op doek h54 x b74cm, oktober 2000 |
Negen hondenkoppen die allemaal naar rechts wijzen. Ik heb een tekening van
een hondenkop op papier gemaakt (naar een foto van een pointer eigenlijk)
en die uitgeknipt om zowel het hoofd als de omtrek ervan te gebruiken als
sjabloon. Aanvankelijk heb ik een groter sjabloon gebruikt, waarvan nog
maar weinig te zien is in de ondergrond. Daar overheen heb ik een beagle
geschetst met olie pastelkrijt en dit verder gedeeltelijk ingevuld.
"Gone beyond the Horizon"
olie op MDF-plaat h67,5 x b61cm, oktober 2000 |
Het sleutelwoord is de ziekte van Alzheimer. Een mens raakt verward en
wordt een ander dan hij altijd is geweest. Voor de buitenwereld "vervaagt"
hij langzamerhand door zijn kwijnende geestelijke vermogens, zodat hij niet
meer aanspreekbaar is. Er vallen gaten in zijn herinnering, maar soms heeft
hij heldere momenten zodat we even kunnen zien hoe hij ook al weer vroeger
was. Maar op een gegeven moment resteert alleen een schim en hebben we alle
contact verloren. De "gaten" onderin het beeld heb ik simpelweg gemaakt
door stukjes af te plakken met crêpeband en er vervolgens overheen te
schilderen.
"What Once Was, no.1"
olie op doek h53,5 x b53,5cm, oktober 2000 |
Opnieuw een uitwerking van het thema Alzheimer, maar nu een gezicht
opgebouwd uit ruwe kleurvlakken en -vegen overtrokken met een onnavolgbare
lijn. Ik heb de combinatie van technieken al eerder gebruikt, in
"Et Tu Brute" en in
"Self portrait no.1 / no.2",
om een picturale oplossing bij een onderwerp te verzinnen. Nu komt het
extra goed van pas, en daarom heb ik er in twee schilderijen mee
geëxperimenteerd (hoewel ik er ook veel meer had kunnen maken). Door de
vage vlakken is het gezicht nauwelijks meer herkenbaar, en de zwarte lijn
werkt zo vervreemdend dat we ook daarin de persoonlijkheid nauwelijks meer
kunnen herkennen.
"What Once Was, no.2"
olie op doek h53,5 x b53cm, oktober 2000 |
Deel twee van het tweeluik "What Once Was" over Alzheimer. Deze kop ziet er
weer anders uit, maar toch ook hetzelfde. De oorspronkelijke persoon was
een ander, maar de ziekte van Alzheimer heeft ook hem getekend. De zwarte
lijn geeft een nog vrij scherp en niet zo verwrongen beeld van zijn
gelaatstrekken, en suggereert daarmee dat deze persoon nog niet zo ver heen
is.
"Getting a Hold on Something Slippery"
olie op MDF-plaat h61 x b61cm, november 2000 |
Een vis vasthouden is moeilijk, maar het schilderen van handen is nog
moeilijker. Even niet goed opletten en het gaat mis. Oei! De vis lijkt ook
wat angstig te kijken of het wel goed gaat.
"Older"
olie op doek h48,5 x b73,5cm, november 2000 |
Een derde uitwerking van het thema Alzheimer. Na de perspectief aanpak in
"Gone Beyond the Horizon"
en de lijn aanpak in "What Once Was"
nu een simpele vlakverdeling met een lichte achtergrond en een donkere voorgrond.
De oude man met de gekromde rug steekt donker en somber af tegen de vrij
frisse achtergrond. Enige band met zijn omgeving lijkt hij niet te hebben.