1998

"The Missing Face"   olie en gemengde techniek op doek h103 x b83cm,   januari 1998

Terwijl "Sic Transit Gloria Mundi" een anatomische studie van een hand toont, laat dit schilderij gezichten zien, en het zal niet het laatste schilderij zijn van zoiets. Ik ben begonnen met een helemaal groen doek en het grote gezicht links, nu bovenop liggend omdat ik in de tussentijd het doek een kwartslag heb gedraaid. Dit grote gezicht is gemaakt naar een foto van paus Johannes Paulus. Daarna tekende ik rechts een gezicht in houtskool, fixeerde het en vulde het half met verf. Beide gezichten zijn dus maar gedeeltelijk aanwezig. Het derde gezicht onderaan links is vanuit de achtergrond naar voren geschilderd door verschillende elementen te benadrukken. Het vierde gezicht (dat van H.G. Wells) is in het schilderij geplakt met acrylbinder. Het vijfde gezicht is afwezig, hoewel het paarse kader er wel al is. Wie het ook geweest mag zijn, hij is eenvoudigweg niet komen opdagen. De gele blokken of kruizen zouden erop kunnen wijzen dat de vijfde oude man al heen is gegaan Het enige wat we zeker weten is dat de eerste die is overleden H.G. Wells was in 1946, hier nog gevangen in een foto en voortlevend in zijn literaire en academische geschriften.

"Jigsaw Head"   olie op doek h84 x b104cm,   februari 1998

Nog meer gezichten, omdat ze een oneindige bron van inspiratie zijn. Op een na zijn ze onderdeel van de achtergrond en soms nauwelijks zichtbaar op het eerste gezicht. Het maken van dit schilderij was al een interessante oefening op zich, maar om het helemaal tot leven te wekken vond ik dat er een realistische kop bij moest. Dat was nog niet genoeg want ik maakte er een legpuzzel van die ik kon laten "exploderen" en waarvan ik dan de stukjes over het doek kon verdelen. Ik maakte een schets op papier met een scheiding tussen de puzzelstukjes die wel en die niet op hun plek lagen, en daarna kopieerde ik het zo getrouw mogelijk op doek. Om diepte toe te voegen maakte ik schaduw bij alle stukjes. Deze aanpak van een onderwerp doet denken aan Salvador Dali.

"Rowing the Boat"   olie op doek h84 x b104cm,   maart 1998

In een boek over Salvador Dali zag ik een foto van de familie met een persoon in een roeiboot op de achtergrond. Dat vond ik een sterk beeld om te gebruiken. Ik was al begonnen om lagen verf op het witte doek te zetten op een abstracte, toevallige manier zonder te weten hoe het verder zou gaan. Ik gebruikte ook grijze verf uit een pot van de doe-het-zelf winkel voor een glad oppervlak. Dat contrasteerde lekker met het ruige geel, grijs en blauw en natuurlijk met de ruwe schildering van de man in de boot. Het vervreemdend element in dit schilderij komt van een "gefrustreerde" tekening aan de rechterkant. Een gefrustreerde tekening is er een die je maakt door uitsluitend naar het te tekenen object te kijken en geen enkele keer naar je papier. Wanneer je het resultaat achteraf bekijkt, zie je dat je lijnen in allerlei andere richtingen lopen dan je had bedoeld of gedacht. Dit kan prachtige beelden opleveren. Ik heb zo'n kriebeltekening gepakt (van een gezicht weer) en hem al spelend met perspectief in de tekening verwerkt, half in de achtergrond en half op de voorgrond.

"Et Tu Brute?"   olie (en acryl letters) op doek h84 x b104cm,   april 1998

Ik heb de kwast hier woest gehanteerd en een "gefrustreerde" tekening (zie "Rowing the Boat") over de kleurige plekken gezet. De blauwe plekken links zijn weer van doe-het-zelf verf. De letters zijn in acryl gedaan om (droog-)tijd te besparen. "Et tu Brute?" (ook gij Brutus?) waren de laatste woorden van Julius Caesar voordat hij doodgestoken werd. Het leek me passend dat dit onderwerp werd uitgevoerd met brute verfstreken.

"Green Greek Alphabet Head"   olie op canvasboard h62 x b52cm,   mei 1998

In de zomer van 1981 heb ik ooit een olieverf schilderij gemaakt van een groen hoofd tegen een oranje achtergrond met de Griekse tekst van het begin van de Odyssee van Homerus. Rechts beneden stopte ik mijn naam ertussen in Griekse letters, en nu staat die er nog. De uitvoering was niet zo best, maar het idee stond me wel aan. Ik besloot het hoofd opnieuw te doen en hier en daar wat te veranderen, maar de tekst ongemoeid te laten. Ik zette er ook vier enorme Griekse letters overheen. Dit schilderij wordt het meest gedomineerd door letters, en vreemde nog wel. Later komen nog Cyrillische letters, maar voorlopig is het weer welletjes geweest. Hoewel, het wekt nogal wat nieuwsgierigheid onder kinderen en jongeren.

"Frog"   olie op twee panelen waterbestendig plafondplaat 2x h42 x b31cm,   mei 1998

Een wel erg vreemd dierenschilderij. De onderlaag bestaat uit groenige doe-het-zelf verf, op plekken zwart gespoten en besprenkeld met terpentine om een luchtbelletjes effect te krijgen. Dit heb ik allemaal tegelijk laten drogen om te kijken wat het resultaat zou zijn. Ik vond het toen wel passend om een amfibie als onderwerp te kiezen, en hem bovendien in tweeën te knippen verdeeld over de twee panelen. Dit stelde mij in staat om twee verschillende benaderingen te doen: de ene helft foto-realistisch (de achterkant voor de verandering) en de andere helft een silhouet. Het resultaat is verbazingwekkend. Het beeld wordt bijeen gehouden door de omtrek van het dier, door de achtergrond en door de twee rechthoeken aan beide kanten, hoewel ze in complementaire kleuren zijn geschilderd.

"The Silence of the Hams"   olie op hardboard h63 x b60cm,   juni 1998

Dit stilleven van vlees is geschilderd over een (slechte) kopie van Rembrandt's beroemde "Emmaüsgangers". Ik heb gesso over de kopie gesmeerd behalve over drie hoofden. Die hoofden zitten nu in de keurmerken van het vlees. Eerst is alles overgeschilderd in wilde penseelstreken. Het vlees is foto-realistisch geschilderd aan de hand van een foto uit een Albert Heijn advertentie. In plaats van een stang te schilderen om de vleeshaken over te hangen, heb ik de lijst gebruikt hiervoor omdat die toch al deel uitmaakte van het schilderij. Op deze manier kon ik de afbeelding ophangen aan haar eigen lijst! Ik geloof niet dat iemand zoiets vreemds al eens eerder heeft gedaan. De titel is uiteraard een zinspeling op "The Silence of the Lambs", het horrorverhaal over een seriemoordenaar van Thomas Harris. Je zou kunnen zeggen dat wij mensen allemaal seriemoordenaars zijn (van koeien, varkens, kippen, etc.), afgezien misschien van vegetariërs.. Maar hier hoor je nooit iets over, en de hammen zeggen al helemaal niks.

"The Keys"   olie op multiplex h40 x b59cm,   oktober 1998

Het is waarschijnlijk een foto geweest van stakende arbeiders achter een hek in Gdansk die de aanleiding was voor dit schilderij. Ik heb de foto niet meer, dus ik kan het niet controleren. De sleutels zijn die van mijn eigen garage (links) en voordeur (midden), en de rechter is gewoon een met een interessante vorm die ik toevallig tegenkwam. Alle elementen dragen bij aan het thema van (gebrek aan) vrijheid, binnen- of buitengesloten zijn, belemmeringen, een uitweg vinden waar een barrière opdoemt, etc. De sleutels tot het probleem zijn in zicht maar niet binnen handbereik. Een persoon is iets aan het lezen en twee anderen klampen zich vast aan de tralies van het hek. We wachten de volgende stap af.

"Downpour"   olie op triplex h59 x b76cm,   november 1998

Het was de lijst die heeft geleid tot het maken van dit schilderij. Het was een heel oude, verweesde lijst van op de zolder van een Nijmeegs klooster. Ik vond het een raamkozijn, dus heb ik er een scène door een raam van gemaakt. De paraplu's en regenjassen van de twee mensen buiten zijn nauwelijks zichtbaar vanwege het vreselijke weer. De regendruppels op de ruiten heb ik gemaakt door eerste witte en toen zwarte waterdruppels op het olieverfschilderij te sprenkelen. Het raam heb ik toen opgedeeld in vier delen met scherpe tektonische lijnen die mooi contrasteren met het vage beeld van de wereld buiten.

"Bottled"   olie op doek h64 x b84cm,   november 1998

Een lichte overeenkomst in vorm tussen flessen en schouders was hier de inspiratie. Het is een droomachtig beeld, waarin we niet zeker weten of we iets nu goed zien of niet. Is het een fles of een man, of allebei soms? Zie ik daar links bef en toga? En wie is die man in het midden met de Mona Lisa glimlach? Het kan de barkeeper van de laatste kroeg zijn, of misschien de politieman die je ter ontnuchtering opsloot.

Top 1997 1999